ETNO ZBIORY
Kolekcja etnograficzna Lič
Kiedy w 1994 roku, z okazji obchodów 150-lecia edukacji w Liču, bracia Nenad i Dražen Starčević zainicjowali utworzenie Kolekcji Etnograficznej, mało kto spodziewał się, że z początkowej kolekcji pierwszego zestawu przedmiotów, rozwinie się ona w unikalne muzeum etnograficzne w gminie Fužine i jedno z nielicznych w Gorskim kotarze.
Kolekcja etnograficzna została zarejestrowana jako zabytek kultury już w 1995 r., kiedy to w wykazie eksponatów umieszczono 63 różne obiekty. Na przestrzeni lat gromadzono nowe, interesujące przedmioty z przeszłości, a wielu mieszkańców z całej gminy, w tym osoby odwiedzające, od czasu do czasu, zaczęło z własnej inicjatywy przekazywać stare cenne przedmioty.
Hiša Rački
Pod numerem 94 na ulicy Supilova w Delnicach stoi nasz najstarszy dom. Dom Rački jest chronionym zabytkiem kultury, etno i architektonicznym dziedzictwem Gorskiego Kotaru, udostępnionym dla zwiedzających. Jej dzisiejszy wygląd najwięcej mówi nam o organizacji domu i dawnym dziedzictwie architektonicznym Delnic.
Wiek tego domu, jak i podobnych, szacuje się na 200-300 lat. Poprzez przebudowy i zabezpieczenia starano się zachować jak najwięcej jego oryginalności. Układ pomieszczeń, wielkość takich domów była doskonale dostosowana do warunków przyrodniczych tego regionu - całe gospodarstwo znajdowało się pod jednym dachem, razem, co szczególnie ułatwiało życie podczas długich śnieżnych zim.
Kolarnica (kołodziejnia), kolekcja tradycyjnych rzemiosł
Kolarnica znajduje się bezpośrednio przed centrum miasteczka Brod Moravice, po lewej stronie. W odrestaurowanej kołodziejni, w której kołodziej Jure i jego syn Franjo wyrabiali koła, znajduje się kolekcja tradycyjnego rzemiosła regionu Brod Moravice. Poznaj fryzjera, stolarza, krawca i szewca. Poznaj ich pracę, narzędzia i życie.
Dom Delač
Dom Delač, według tradycji, datowany jest na 1644 rok i tym samym jest najstarszym zachowanym domem w Gorskim Kotarze. Znajduje się w osadzie Delači niedaleko Brod Moravice i oznaczony jako indywidualny nieruchomy zabytek kultury w Rejestrze Dóbr Kultury Republiki Chorwacji.
Dom Delač to dom parterowy, z frontem szczytowym skierowanym w stronę ulicy i trójdzielnym układem przestrzennym. Ma dwuspadowy dach pokryty gontem, a jego części na elewacji zachodniej wystają z masywnymi belkami podtrzymującymi wiatę, jako charakterystyczny motyw architektury Gorskiego Kotaru. Na drewnianej części domu widoczny jest styl chorwacki, który charakteryzuje się nieobciętymi końcami ociosanych belek wychodzących z narożników. Choć rzut kondygnacji wskazuje na trzyczęściową organizację domu, głębsza analiza może ujawnić jego pierwotny dwuczłonowy układ przestrzenny, na który składał się drewniany dom na kamiennej podmurówce oraz kamienna kuchnia z paleniskiem pośrodku. Do domu Delač można wejść na dwa sposoby - głównym wejściem znajdującym się na zachodniej fasadzie, które składa się z masywnych drewnianych drzwi z ciężkim zamkiem oraz bocznym wejściem od północnej strony domu, które przez ganek także prowadzi do centralnej części domu, kuchni.
W niej znajdują się wartościowe zbiory etnograficzne i etnologiczne.
Szkolna sala pamięci "Vilko Golubić"
Sala szkolna znajduje się w budynku dawnej szkoły podstawowej, w centrum Brod Moravice.
Z okazji 200-lecia szkoły w Brod Moravice otworzyliśmy salę lekcyjną upamiętniającą Vilka Golibića (Karlovac, 11.04.1861. - Mirogoj, 16.02.1935), długoletniego zasłużonego nauczyciela szkoły w Brod Moravice. Historia szkoły w Brod Moravice sięga 1818 roku, kiedy to proboszcz Antun Kauzlarić rozpoczął nauczanie. Przez sześć lat gromadził dzieci na dzisiejszej plebanii i uczył je czytać, pisać i modlić się. Pierwsza szkoła była w Podstene w 1858 roku, a zajęcia prowadził kierownik parafii Božo Pleše. W 1902 roku w Male Drage otwarto szkołę. W 1869 roku w Brod Moravice wzniesiono budynek szkolny. Wspomnijmy także o szkołach rejonowych w Šimatovo i Goršeti.
W klasie znajdują się cenne eksponaty z różnych okresów szkolnych, począwszy od książek, zeszytów z odręcznym pismem, gazetek szkolnych, tabliczek, ołówków, długopisów, tornistrów, po wyposażenie szkoły, w tym linijki, mapy, globus.
Wróć do najlepszego okresu swojego życia.
Etno Kolekcja Buffet "Plavi podrum"
Kolekcja znajduje się na parterze Domu Kultury w centrum miasta.
Kolekcja, która przenosi każdego w czasy młodości i radości. Kolekcja, która nie pozostawia nikogo obojętnym. Bar, kelner i drinki z lat 50. i 60. minionego stulecia. Stoły, obrusy, szklanki, papierosy, gazety, ale i single z tamtych czasów.
Karczma z duszą. Przypomnij sobie smaki, piosenki i miłości.
Turanj, wieża Zrinskich
Atak Osmanów w XVI wieku zmusił ówczesnych panów feudalnych, czyli księcia Jurje IV Zrinskiego, do wybudowania wieży obronnej – strażnicy – Turinj w Moravicach, dzisiejszy Brod Moravice. W czasie budowy wieży, około roku 1590, Moravice liczyły około 50 mieszkańców, w 5 domach.
W pierwotnym kształcie wieża miała cztery kondygnacje, ze strzelnicami i drewnianymi ruchomymi schodami, na najwyższej kondygnacji znajdowały się loże obserwacyjne (otwory) oraz niski czterospadowy dach. Oprócz broni ręcznej strażników w wieży znajdowało się również działo.
Strażnicy używali sygnałów dźwiękowych i dymnych, aby poinformować okoliczne twierdze i miejscową ludność o zagrożeniu osmańskim.
Wieża, podczas remontu kościoła św. Nikole w XVI wieku, została przekształcona w dzwonnicę.
W wieży można zobaczyć repliki ówczesnej broni, kopie map, dokumentów, a także przeczytać o historii samej wieży i miasteczka Brod Moravice, jako jednej z najstarszych osad w Gorskim Kotarze.
Kolekcja historyczna i etniczna Mrkopalje
Kolekcja historyczna i etniczna Mrkopalje została otwarta w 2017 roku i znajduje się w samym centrum miasteczka Mrkopalje, na 1 piętrze Domu Kultury. Zawiera ponad 550 zdjęć z historii regionu Mrkopalja oraz około 200 starych przedmiotów - narzędzi, przyrządów, książek, odzieży, pomocy kuchennych, mebli itp. W kolekcji znajduje się też kopia Statutu, na mocy którego Józef II. ogłosił Mrkopalj uprzywilejowanym królewskim miastem handlowym, dokument fundacyjny parafii z 1771 r., projekt pierwszej skoczni narciarskiej „Pod Vrhin” z 1933 r. i inne dokumenty historyczne oraz kilka cennych ksiąg. Można tu również zobaczyć ręcznie robione narty, kijki, rakiety śnieżne i różnego rodzaju piły ręczne oraz stroje regionalne z ok. 1910 r. Z przewodnikiem zwiedzający poznają ciekawe fakty dotyczące Prošćenje, drogi Karolinska cesta, Memorijal mira (Pomnika Pokoju) oraz interesujące opowieści rzadko spotykane w literaturze. Specjalny dział stanowi kolekcja zabytkowych krawatów, a niespodzianką Kolekcji jest z pewnością historyczny i rzadki egzemplarz projektora kinowego z 1964 roku.
KONTAKT
Godziny otwarcia
- Ponedjeljak - petak: 07:00 - 15:00 (obowiązkowe zgłoszenie)
Bilety
- Wejście bezpłatne
Kolekcja "Moravičko voćarstvo"
Kolekcja znajduje się na parterze Domu Kultury, w centrum miasta.
Brod Moravice słynie z obfitości owoców, domowej roboty rakiji, przede wszystkim gruszkowej, ale także jałowcowej.
Każdy dom miał przestrzeń, najczęściej była to piwnica (kevdr), w której destylowano rakiję. W tej części zobaczyć można stare beczki, kosze, prasy do owoców, a także sam kociołek na rakiję.
Zapachu rakiji nie unikniesz.
Kolekcja "Naša željeznica" (Nasza kolej)
Wystawa znajduje się w budynku dawnej szkoły podstawowej, w centrum Brod Moravice-
23.10.1873. otwarto linię kolejową Karlovac - Rijeka. Budowę kolei rozpoczęto w 1869 r., a zakończono w 1873 r. W tym czasie należała ona do Węgierskich Kolei Państwowych. Miała 176,2 km długości, z najwyższym punktem na wysokości 837 m n.p.m.
Kolej miała ogromny wpływ na rozwój Gorskiego Kotaru, w tym Brod Moravice. Przez lata kolej była chlebem powszednim mieszkańców Brodu. Wiele pokoleń w rodzinach było kolejarzami. Niektórzy byli maszynistami, palaczami, kierownikami pociągów, konduktorami, maszynistami ruchu, zwrotnicowymi, manewrowymi, hamulcami, kolejarzami...
Pierwszy przystanek pociągów pasażerskich znajdował się na skrzyżowaniu dróg - przystanek Brod Moravice w miejscowości Donja Dobra. W 1890 roku zbudowano stację kolejową Brod Moravice. Cała kolej została zelektryfikowana w 1966 roku.
Z okazji 140-lecia kolei Karlovac - Rijeka, w 2013 roku otwarto wystawę Naša željeznica i wmurowano tablicę pamiątkową w domu Šnelerów w Donja Dobra, jako pamiątkę i wdzięczność naszym kolejarzom.
Wystawa Naša željeznica prezentuje dawne mundury, sygnalizatory, latarnie kolejowe, różne narzędzia, telefony, zegary, książki, przepisy sygnalizacyjne, dokumenty i opracowania, mapy transportowe oraz liczne zdjęcia z całej historii kolei naszego regionu.
